Recnik trudnoce

abortus: pobačaj, namerni ili nenamerni prekid trudnoće pre 22. ili 24. nedelje trudnoće

abruptio placenta: nenormalno, prevremeno, odvajanje posteljice od ploda

alfa-fetoprotein (AFP) testiranje: metoda pretraživanja sa svrhom otkrivanja poremećaja ploda: testom se meri alfa-fetoprotein, stvar koju stvara plod, a testira se u majčinoj krvi.

amniocenteza: test za otkrivanje poremećaja ploda
amnionska tečnost (plodna voda oko fetusa) uzima se iglom i testira u laboratoriju.

amnionska tečnost: tečnost koja ispunjava amnionsku vreću koja se nalazi oko ploda, a ima ulogu zaštititi plod i pupčanu vrpcu od mehaničkih ozleda.

areola: pigmentirana koža oko bradavica dojke.

anovulacija: pojmom ANOVULACIJA se označava stanje gde u jajniku ne dolazi do punog sazrevanja jajnog folikula zbog čega izostaje ovulacija. Anovulacija je prirodno stanje tokom trudnoće, dojenja i uzimanja kontraceptivnih tableta.Ukoliko se javlja van tih perioda može biti uzrok neplodnosti zbog čega se treba obratiti lekaru.

antispermatozoidna antitela: permatozoidi imaju specifičnu belančevinastu strukturu. Ukoliko na bilo koji način prodru u imunokompetentno tkivo žene ono ga može "prepoznati" kao stranu belančevinu i stvoriti "odbranu" u obliku ANTISPERMATOZOIDNIH-antitala.Kod svakog sledećeg prodora spermatozoidnih belančevina doći će do reakcije (antigena/spermatozoida) sa antispermatozoidnim antitelima što spermatozoide čini nepokretnim. Ova pojava može biti uzrok neplodnosti.

antitela u cervikalnoj sluzi: test kojim se određuje prisustvo antispermatozoidnih antitela u cerviklanoj sluzi ( ASA), u cilju ispitivanja uzroka neplodnosti.

asa: (Anti-Spermatozoidna-Antitela) - Antispermatotoidna antitela se najčešće određuju u semenoj tečnosti i cervikalnoj sluzi.Na osnovu visine titra ASA određuje se stepen auti ili heteroimunizacije na antigene spermatozoida.

azospermija: označava potpuno odsustvo spermatpzoida u ejakulatu.

Braxton Hicks kontrakcije (grčevi): poznati su i pod nazivom lažni trudovi. To su nepravilna stezanja (grčevi) koja se javljaju nekoliko dana ili nedelja pre porođaja.

cervikalna sluz: sluzava stvar koju proizvodi cervix

dijafragma: tanki, savitljivi, gumeni prsten u obliku plitke kapice koji se postavlja u vaginu preko grlića materice, a služi za kontracepciju. Treba je koristiti sa spremicidnim kremama za dodatnu sigurnost.

dilatacija: širenje

dilatacija i kiretaža: širenje grlića materice i struganje njenih zidova

dilatacija i evakuacija: širenje grlića materice i odstranjenje sadržaja materice

Down sindrom: hromozomski poremećaj; deca s ovim sindromom imaju tipičan izgled i mentalno su retardirana.

eklampsija: poremećaj u trudnoći kod kojeg se javljaju grčevi celog tela

ektopična trudnoća: razvoj oplođenog jajašca izvan materice (vanmaterična trudnoća)

edem: oticanje tkiva; u trudnoći se javlja obično na člancima nogu; uzrokovan je pojačanim zadržavanjem tečnosti u telu

embrion: plod do 10. Nedelje trudnoće, kada su razvijeni gotovo svi organi

endometrijum: unutrašnji sloj materice

estrogen: ženski hormon koji omogućuje trudnoću jer uzrokuje sazrevanje jajašca svaki mesec

fetalni alkoholni sindrom (FAS): komplikacije u razvoju deteta koje nastaju zbog majčinog konzumiranja alkohola u toku trudnoće

fetus: plod nakon 10. nedelje razvoja do rođenja

fundalna visina: udaljenost od vrha materice do stidne kosti, služi za praćenje rasta ploda, lekar je počinje meriti u drugom tromesečiju trudnoće

gonadotropin-releasing hormon (GnRH): hormon koji u prvoj polovini menstrualnog ciklusa oslobađa hipotalamus, deo mozga koji nadzire rad hipofize i polnih žlezda

hipofiza: žlezda na bazi mozga koja oslobađa folikul stimulirajući hormon (FSH) u prvoj polovini menstruacijskog ciklusa, a luteinizirajusi hormon (LH) u sredini menstrualnog ciklusa

hipotalamus: struktura u mozgu koja oslobađa gonadotropin-releasing hormon (GnRH) i na taj način nadzire rad hipofize i preko nje rad polnih žlezda.

implantacija: ugradnja oplođenog jajašca u tkivo materice.

indukcija: proces veštačkog započinjanja porođaja.

intravenozni drip: infuzija tečnosti direktno u krvotok kroz cevčicu koja se stavlja u venu.

kolostrum: prvo mleko; tečnost iz dojki koja teče tokom prvih nekoliko dana nakon poroda te se postepeno zamenjuje konačnim mlekom.

kiretaža: struganje unutarnjeg sloja materice.

lanugo: mekane, nezne dlake koje prekrivaju fetus; počinju rasti sredinom drugog tromesečja, a počinju nestajati kasnije u trudnoći

laparoskopija: oblik hirurgije kod kojeg se laparoskop (mali teleskop sa svetlom) stavlja u trbušnu šupljinu kroz vrlo maleni otvor

laparotomija: hirurški zahvat na stomaku koji počinje rezom

Leopoldov hvat (Leopold-pavlikov hvat): postavljanje lekarove ruke (ruku) u različite položaje na stomak trudne zene, što ima za cilj utvrditi način na koji plod leži u materici; obavlja se u trećem tromesečju

linea nigra: tamna linija koja se proteže od vrha trbuha do stidne kosti; može se pojaviti i pojačavati kako trudnoća napreduje

luteinizirajući hormon (LH): hormon koji otpušta hipofiza; njegov nivo se povećava neposredno pre ovulacije i on podstiče oslobađanje jajašca iz jajnika

morning-after pill: prevod sa engleskog glasio bi: jutro-posle-tableta; naziv označava tabletu koja se popije nakon polnog odnosa za koji se sumnja da je mogao dati rezultat trudnoću; tableta sadrži visoke doze hormona i kontracepcijsko je sredstvo

Norplant umeci: savitljive cevčice veličine šibice koje se umetnu u nadlakticu, a napunjene su hormonima koji sprečavaju trudnoću; pružaju zaštitu od trudnoće i do pet godina

oralni kontraceptivi (OC): još se nazivaju anti-baby pilule; služe za sprečavanje neželjene trudnoće; sadrže hormone koji menjaju normalni ženin menstrualni ciklus

ovarijum (jajnik): jajnik je polna žlezda koja se nalazi u trbušnoj šupljini žene; proizvodi hormone i jajne ćelije

ovulacija: oslobađanje jajne stanice iz jajnika na sredini menstrualnog ciklusa

ovum (jaje): jajna ćelija koja se razvija u jajniku

pobačaj: prekid neželjene trudnoće pre 22. ili 24. nedelje trudnoće

placenta (posteljica): posteljica je organ koji stvara telo trudnice u svrhu snabdevanja ploda hranjivim stvarima i kiseonikom

placenta previa: stanje kod kojeg posteljica prekriva ili blokira grlić materice

pre-eklampsija: vrlo visok krvni pritisak, proteini u mokraći i edemi (otekline)

prematurna ruptura membrane (PROM): pucanje plodnih oboda najmanje tri nedelje pre termina porođaja

preuranjeni trudovi: trudovi najmanje tri tjedna pre termina poroda

progesteron: ženski polni hormon koji pdstiče zadebljanje endometrija (unutarnjeg sloja mace) za smeštanje oplođenog jajašca u drugoj polovini menstruacijskog ciklusa

refleks sisanja: detetovo instinktivno traženje majčine bradavice.

spermicid: žele, pena, krema koja sadrži hemijsku stvar koja ubija spermatozoide; unosi se u vaginu pre polnog odnosa i preporučljivo ga je koristiti sa nekim drugim sredtvom za kontracepciju u kombinaciji (kondom, dijafragma)

spina bifida: nepotpuno zatvaranje neuralne cevi ploda, što rezultira rascepima u području kičme

tubarna ligacija: hirurška sterilizacija žene; trajan oblik kontrole začeća kod kojeg se jajnici podvežu ili zapečate. Ovaj postupak sprečava putovanje jajašca u jajovode i oplodnju

ultrasonografija: ultrazvuk - kod ove pretrage korišćenjem ultrazvučnih talasa stvara se slika fetusa u materici

uterus: materica; kruškoliki organ smešten u donjem delu ženskog trbuha, u kojem se oplođena jajna ćelija razvija u embrion i kasnije fetus

vagina (rodnica): šuplji, cevasti deo polnog organa žene, proteže se od himena do grla materice.

vanmaterična trudnoća: koja se razvija van materice, obično u Fallopijevoj tubi.

vakum ekstraktor (ventouse): instrumet koji se ponekad koristi za izvlačenje deteta iz vagine.

vertex: glava-dole položaj fetusa u materici

villi: prstoliki izdanci koriona (fetalne membrane koja čini deo posteljice)

žutica: neonatalna žutica često se javlja kod novorođenčadi zbog nesposobnosti jetre da uspešno uništi višak crvenih krvnih zrnaca.